Witaminy czy warto brać? - klucz do zdrowia czy tylko modny dodatek?
Witaminy w codziennej diecie.
Suplementacja witaminami i minerałami pełni kluczową funkcję w redukcji zagrożenia brakami tych substancji odżywczych w organizmie człowieka oraz obniża ryzyko rozwijania się wybranych chorób chronicznych.
Witaminy i minerały stanowią dużą grupę substancji odżywczych, które można znaleźć w naszym organizmie oraz w żywności. Występują w niewielkich lub bardzo niewielkich ilościach. Pomimo ich ograniczonej obecności są one niezwykle ważne dla wzrostu i prawidłowej pracy organizmu. Braki lub nadmiary tych składników mogą prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.
Potrzeby żywieniowe a witaminy - Czy można dostarczyć wszystkich składników z pożywienia?
Świadomość zasad zdrowego odżywiania i ich stosowanie na co dzień dotyczy zaledwie małej części społeczeństwa, nawet w krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego, w tym również w Polsce. Stąd właśnie pojawia się potrzeba wprowadzania różnorodnych działań mających na celu poprawę nawyków żywieniowych. Pierwszym krokiem w tym kierunku powinna być optymalizacja diety, co obejmuje selekcję właściwych produktów spożywczych ich różnorodność oraz ekologiczne warzywa i owoce. Niemniej w różnych sytuacjach ta metoda często bywa niewystarczająca i dlatego też strategia eliminowania niedoborów witamin i składników mineralnych polega na włączaniu do codziennej diety suplementów diety.
Korzyści z przyjmowania witaminy - Co mówi nauka?
Zgodnie z przepisami dotyczącymi warunków zdrowotnych żywności i żywienia, suplementy diety są to witaminy określane jako produkty spożywcze służące jako dodatek do codziennej diety. Stanowią one skoncentrowane źródło witamin, minerałów oraz innych substancji posiadających właściwości odżywcze lub wpływające pozytywnie na funkcje organizmu. Suplementy są dostępne w handlu w formach umożliwiających łatwe dozowanie, takich jak tabletki, pastylki, syropy, proszki, kapsułki, krople itd. Jako produkty żywnościowe, muszą one spełniać określone normy dotyczące jakości sensorycznej, wartości odżywczej i bezpieczeństwa dla zdrowia konsumentów.
Suplementacja to indywidualne uzupełnianie racji pokarmowej w witaminy, minerały. Jednak w praktyce żywieniowej istnieje wiele wskazówek do przyjmowania suplementów diety [6], a poszczególne kraje opracowują nawet specjalne programy suplementacji dla różnych grup populacyjnych
Niewątpliwie suplementy diety, w tym witaminy odgrywają dużą rolę w zmniejszaniu ryzyka zaburzeń stanu zdrowia organizmu wynikających z niedostatecznego spożywania witamin i/lub składników mineralnych, a także u osób o większym zapotrzebowaniu, gorszym wchłanianiu lub wykorzystaniu tych witamin w organizmie, które mają podłoże genetyczne czy też patofizjologiczne. W literaturze naukowej znajduje się wiele dowodów potwierdzających to stwierdzenie, dotyczące bardzo różnych składników odżywczych oraz różnych grup ryzyka.
Przyjmowanie witamin i składników mineralnych spełnia istotną rolę w zapobieganiu niedoborom tych składników odżywczych w organizmie i w konsekwencji zaburzeniom zdrowia człowieka.
Mity dotyczące witamin
Mit 1. Najlepszym źródłem witaminy C są owoce cytrusowe.
W Polsce mamy choćby natkę pietruszki, czarną porzeczkę, czerwoną paprykę, brukselkę, owoce dzikiej róży. Witamina C jest obecna także w warzywach kapustnych, ziemniakach i wielu innych.
Mit 2. Suplementy diety rozprowadzane są poza jakąkolwiek kontrolą
Nieprawda. Zasady wprowadzania do obrotu suplementów diety określają przepisy art. 29, 30, 31 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r.
Mit 3. Witamina D w małej ilości powoduje krzywicę
Jest wręcz odwrotnie to niedobór witaminy D3 może prowadzić do rozwoju krzywicy.
Mit 4. Dieta roślinna wymaga dużej ilości suplementów
Dieta roślinna wymaga spożywania warzyw, owoców, roślin strączkowych, orzechów i zbóż. Jedynym niezbędnym suplementem jest witamina B12. Okresowo również witamina D, w zależności od rejonu geograficznego, w którym mieszkamy.
Mit 5. Kwasy omega 3 pomagają schudnąć
Większość badań wskazuje, że nie ma korelacji między spożyciem kwasów tłuszczowych omega-3 a spadkiem masy ciała.
Czy witaminy są niezbędne dla każdego?
Dowody na korzyści oraz zagrożenia wynikające bezpośrednio ze stosowaniem suplementów nie we wszystkich sytuacjach są jednoznaczne, stąd zagadnienie to wymaga dalszych prac, szczególnie badania nad zrozumieniem roli tych składników na poziomie komórkowym przez cały okres życia człowieka. Włączenie do praktyki żywieniowej zaleceń i wskazówek dotyczących stosowania suplementów diety oraz edukacja społeczeństwa w tym zakresie, jest wyzwaniem dla lekarzy, dietetyków zajmujcych się profesjonalnie żywieniem człowieka, a także wyzwaniem wymagajcymstałego aktualizowania posiadanej wiedzy, znajomoci przepisów prawa oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej.